Hikaye[i] bir yıl önce 23 Ekim 2024’te Zohran Mamdani’nin New York Belediye Başkanlığına aday olmasıyla başladı da diyebiliriz, New York’un takma adının The Big Apple (Büyük Elma) olmasından yola çıkarak Adem İle Havva’nın Cennetten kovulmasıyla başladı da... Ama en iyisi orta bir yol tutturup Mamdani’nin hayat hikayesiyle başlamak. Mamdani Hint kökenli, Hindu ve Şii Müslüman bir ailenin çocuğu genç bir adam, 34 yaşına geçen hafta girdi. Uganda’nın Kampala şehrinde doğan Zohran Mamdani’nin bir adı daha var: Kwame. Gana bağımsızlık mücadelesinin ve Afrika Birliği davasının sembol ismi, ilk Cumhurbaşkanı Kwame Nkrumah’ın adını taşıması yalnızca bir rastlantı değil.
Babası Mahmud Mamdani, Bombay doğumlu ama iki yılı Tanzanya, sonra Uganda olmak üzere çocukluğunu ve ilk gençliğini Afrika’da geçiren bir Hintli; ABD’nin verdiği bir bursla Pittsburgh Üniversitesi’nde eğitim gören 23 Ugandalı öğrenciden biri. Mahmud, öğrenciliği sırasında Öğrenci Şiddetsiz Koordinasyon Komitesi’ne üye olmuş, Sivil Haklar Hareketi’nin çağrısıyla ırkçılığı en yoğun yaşandığı yerlerden biri olan Alabama’ya gittiğinde tutuklanmış, Tufts Üniversitesi’nde Yüksek Lisans yaptıktan sonra “Uganda’da Siyaset ve Sınıf Oluşumu” başlıklı teziyle Harvard’dan Doktora derecesi almıştı. Öğrenimini tamamlayınca Uganda’ya dönen, ancak kısa bir süre sonra diktatör İdi Amin tarafından sınır dışı edilen Mahmud Mamdani, Amin’in devrilmesi üzerine tekrar döndüğü ülkeden hükümet politikalarını eleştirdiği için bir daha sürüldü, üstelik vatandaşlıktan atıldı. İzleyen yıllarda Afrika’daki çeşitli üniversitelerde çalışan Mahmud Mamdani, bir süredir New York’taki Columbia Üniversitesi’nde öğretim üyesi. Mahmud Mamdani,anti colonial (Sömürgecilik Karşıtı) yazının önemli adlarından bir olarak tanınmaktadır.
Zohran’ın annesi ise Mississippi Masala filmiyle dünya çapında tanınan bir yönetmen olan Mira Nair’dir. Hindistan’da Hindu bir ailenin çocuğu olan ve yaşamının ilk yıllarını Hindistan’da geçiren Mira, burslu olarak Harvard Üniversitesi’nde okuduktan sonra belgesel film çekmeye başladı. 1977’de fotoğraf sanatçısı Mitch Epstein ile evlenen Nair, 1990’da Epstein’den boşandı.1987’de Salaam Bombay! adlı filmin senaryosunun ortak yazarı ve yönetmeni olan Mira Nair, 1989’da Mississippi Masala filmi için araştırma yapmaya Uganda’ya gitti ve o sırada tanıştığı Mahmud Mamdani ile 1991’de evlendi. Çok sayıda sinema ödülü kazanmış olan Mira Nair, diğerlerini yanı sıra Vanity Fair, Amelia gibi filmleriyle dünya çapında tanınan bir yönetmendir.
Mira Nair ve Mahmud Mamdani çiftinin 18 Ekim 1991’de Uganda’da doğan -ki çiftin tek çocuğudur-, ilk yıllarını Uganda ve Güney Afrika’da geçiren Zohran Kwame Mamdani, 1998’de ailesinin yanında 7 yaşındayken New York’a geldi, ancak 2003’te babasıyla birlikte bir yıllığına Kampala’da bulundu. Bowdoin College’den Afrika Araştırmaları alanında lisans derecesi alan Zohran, buradayken Filistin’de Adalet İçin Öğrenciler’in üniversite şubesini kurdu. New York’ta emlak danışmanlığı, Hip Hop şarkıcılığı, annesinin yönettiği Queen of Katwe (Katwe Kraliçesi) filminde müzik danışmanlığı yapan ve bu sürede sosyal medya fenomeni olarak tanınan Zohran’ın siyasi kariyeri 2015’te Bernie Sanders’ın Başkanlık kampanyasıyla başladı. Kampanya sırasında Sanders için gönüllü olarak çalışan Zohran Kwame Mamdani, daha sonra yerel adayların kampanyalarında görev aldı, 2017’de Amerikan Demokratik Sosyalistler (ADS) örgütünün New York şubesine üye oldu; 2018’de New York Eyalet Senatosu seçimlerinde bir adayın kampanya yöneticiliğini yaptı.
2019’da Eyalet Meclis temsilciği için ADS adına Demokrat Parti ön seçimlerinde aday olan Mamdani, dört seçim kazanmış olan adaya karşı 8.410 oy alarak az bir farkla ön seçimi kazandı, 2020’deki seçimlerde ise oyların yüzde 98,5’ini (38.221 oy) aldı. 2022 ve 2024 seçimlerinde oy oranını koruyan Mamdani, 23 Ekim 2024’te seçim bölgesindeki bir ardiyede toplanan birkaç yüz kişinin önünde New York Belediye Başkanlığı için Demokrat Parti ön seçimlerinde aday olacağını duyurdu.[ii] Çoğunluğunu Hintli ve Müslüman kadınların oluşturduğu topluluk Zohran’ı şiddetle alkışlarken yapılan ilk kamuoyu yoklamalarında ön seçimi kazanma şansı yüzde 4 olarak gösteriliyordu. Ancak, on binlerce küçük bağışçının ve binlerce gönüllünün ev ev, kapı kapı yürüttüğü kampanya sonucunda, izleyen günlerde Senatör Bernie Sanders ve Temsilciler Meclisi üyesi A.O Cortez’in de desteğiyle, bütün anketlerin aksine, 11 adayın katıldığı ön seçimin ilk turunda güçlü rakibi eski New York Eyalet Valisi Andrew Cuomo karşısında 470 bine yakın oyla ve oyların yüzde 44’ünü alarak birinci geldi. İkinci turun da benzer sonuçlanması üzerine gerçekleştirilen iki adaylı üçüncü turda 573 bin oy ve yüzde 56’lık bir oranla Demokrat Parti’nin resmi adayı oldu.
Zohran Kwame Mamdani’nin Demokrat Parti önseçimini kazanması üzerine büyük bir fırtına koptu. Ön seçimlerde yenilen Andrew Cuomo ve halen Belediye Başkanı olan Eric Adams (ki, kendisi başta Türk Evi inşaatı nedeniyle Türkiye’den olmak üzere çok sayıda rüşvet ve yolsuzluk suçlamasıyla karşı karşıyaydı) bağımsız adaylığını ilan etti; ancak Adams kısa sürede geri çekildi. Andrew Cuomo’nun arkasına ise dolar milyarderleri (son aldığı bağış toplamı 22 milyon dolardı), Başkan Trump, Başkan Yardımcısı Vance, ana akım medya hatta Demokrat Parti elitleri dizildi.
Erken oy vermenin başladığı, seçime bir hafta kala Zohran Mamdani aleyhine yürütülen kampanyada “Muzunu al Uganda’ya dön” gibi ırkçı saldırılardan, “Yahudi düşmanı”, “komünist”, “El Kaide destekçisi”, “11 Eylül katillerinin avukatı”, “seçilirse kayyım atanacak”, “seçilirse Trump vatandaşlıktan atacak”a kadar çok sayıda iddia seslendiriliyor. Buna karşılık Zohran Mamdani bir adım geri atmıyor, Binyamin Netanyahu Birleşmiş Milletler toplantısı için New York’a gelirse tutuklatacağını da söylüyor, “düşük gelirle yaşayan, çalışan New Yorklular için” diyerek sol görüşlü Yahudilerin de desteğini alıyor.
ABD’de seçimler açısından çok önem verilen televizyon tartışmalarından sonuncusunda, en önemli rakibi (mafya filmlerinden fırlamış satılık politikacı görüntüsü veren) bağımsız aday Andrew Cuomo, Mamdani’yi yaşı, eğitimi ve geçmişi nedeniyle tecrübesizlikle suçlayınca, Mamdani, belki de Cuomo’nun seçim şansını bitiren yanıtı verdi (mealen): “Valiliğiniz sırasında yaptığınız gibi milyarderlere vergi indirimi yapma konusunda tecrübesizim, rüşvetle iş yapma konusunda tecrübesizim, hakkınızda şikayetçi olan 13 kadınının sizi suçladığı gibi kadınları taciz etme konusunda tecrübesizim. Yönetim konusunda da sizin kadar tecrübeli olmayabilirim, ancak unutmayın ki ahlakın aksine tecrübe kazanılır”.
Bugün, Mamdani için on binlerce kişinin birkaç dolarlık bağışlarıyla ama asıl olarak yüz bine yakın gönüllünün ev ev kapı dolaşarak sürdürdüğü dev bir kampanyanın son günlerinde, “New York Satılık Değil” başlıklı Sanders ve Cortez’inde katılacağı büyük bir toplantı düzenleniyor. Ve Newsweek’in yayınladığı son ankete göre Mamdani yüzde 45 ile ilk sırada. Cuomo’nun oy oranı yüzde 28, Cumhuriyetçi aday Curtis Sliwa’nın ise yüzde 15.[iii] Instagram’da, Zohran Mamdani’yi şimdiden beş milyon kişi izliyor. Son hafta olağanüstü bir şey olmazsa, dünyanın en büyük şehirlerinden birini, dünya ekonomisinin kalbinin attığı New York’u yakında bir sosyalist yönetecek ve ABD’deki demokratik sosyalistler yenilerine hazırlanıyor: Bu daha başlangıç, çalışmaya devam.
Darısı Datça’dan başlayarak Türkiye’nin illerine…
......
Bu yazıdaki bilgiler başta
[i] https://en.wikipedia.org ve www.zohranfornyc.com
[ii] https://youtu.be/k92_BxVBpa4
[iii] https://www.newsweek.com/who-is-winning-new-york-election-mamdani-vs-cuomo-polls-10-days-out-10925325
olmak üzere çeşitli internet sitelerinden derlenmiştir.
;){kind=link}
Yorumlar (0)