Anti-Kapitalist Olmadan Anti-Emperyalist Olunmaz

"Anti-emperyalizm, yalnızca mevcut düzenin eleştirisiyle sınırlı kalamaz; aynı zamanda alternatif bir toplum düzeni önerisini de içermelidir. Kapitalizmin eşitsizlikçi ve sömürücü yapısına karşı çıkarken, eşitlikçi ve özgürlükçü bir toplum modeli savunulmalıdır. Bu model, emeğin sömürülmediği, kaynakların adil bir şekilde paylaşıldığı ve her bireyin temel haklarına saygı duyulan bir toplumu hedefler. Böyle bir vizyon, anti-emperyalizmin yalnızca tepkisel bir hareket olmaktan çıkıp, dönüştürücü bir güce sahip olmasını sağlar."

Emperyalizm, tarih boyunca güç, sömürü ve tahakküm ilişkilerinin bir yansıması olarak varlığını sürdürmüştür. Günümüzde ise bu kavram, genellikle kapitalist sistemin küresel ölçekteki işleyişiyle iç içe geçmiş bir şekilde karşımıza çıkar. Anti-emperyalizm, yalnızca yabancı güçlere ya da rakip devletlere karşı bir duruş sergilemekle sınırlı değildir; aksine, emperyalizmin köklerini besleyen kapitalist sömürü düzenine karşı köklü bir mücadele gerektirir. Bu mücadele, eşitlikçi ve özgürlükçü bir toplum vizyonu olmadan sadece eksik, değil, aynı zamanda  yanlış  kalır.

Emperyalizm ve Kapitalizm: Ayrılmaz Bir İkili

Emperyalizm, özünde, bir ülkenin veya gücün başka toplumlar üzerinde ekonomik, siyasi ve kültürel hegemonya kurma çabasıdır. Ancak bu hegemonya, kapitalist sistemin ihtiyaçları doğrultusunda şekillenir. Kapitalizm, kâr maksimizasyonu ve kaynakların eşitsiz dağılımı üzerine kurulu bir sistem olarak, emperyalist politikaların temel itici gücüdür. Çok uluslu şirketler, finansal kurumlar ve güçlü devletler, küresel çapta kaynakları, emek gücünü ve pazarları sömürmek için işbirliği içinde çalışır. Bu süreçte, az gelişmiş ülkelerdeki zenginlikler, emperyalist merkezlere aktarılırken, yerel halklar yoksulluğa ve bağımlılığa mahkûm edilir.

Örneğin, tarihsel olarak, sömürgecilik döneminde Avrupa devletleri, Afrika ve Asya’daki zenginlikleri talan ederken, bu sömürü düzeni kapitalist birikim süreçlerinin temelini oluşturmuştur. Günümüzde ise bu süreç, daha incelikli ama bir o kadar acımasız yollarla devam etmektedir: Serbest ticaret anlaşmaları, borçlandırma politikaları ve uluslararası finans kuruluşlarının dayattığı yapısal uyum programları, az gelişmiş ülkeleri küresel kapitalist sistemin çarklarına daha da bağımlı hale getirir. Bu nedenle, emperyalizme karşı mücadele, kapitalizmin bu sömürü mekanizmalarını  karşı olmaktan geçer.

Yabancı Düşmanlığı Anti-Emperyalizm Değildir

Anti-emperyalizm, sıklıkla yanlış bir şekilde yabancı düşmanlığı veya rakip ülkelere karşı milliyetçi bir duruşla karıştırılır. Ancak bu tür bir yaklaşım, emperyalizmin özünü anlamaktan uzak, yüzeysel bir tepkiselliktir. Yabancı düşmanlığı, ötekileştirme ve nefret üzerine kurulu bir anlayışla hareket ederken, anti-emperyalizm, sömürüye ve adaletsizliğe karşı evrensel bir mücadele çağrısı yapar. Örneğin, bir ülkenin başka bir ülkeye yönelik politikalarını eleştirmek, eğer bu eleştiri yalnızca milliyetçi bir rekabet veya düşmanlık üzerinden yapılıyorsa, anti-emperyalist bir duruş olmaktan çıkar. Gerçek anti-emperyalizm, güç ilişkilerini ve sömürü düzenini sorgular; belirli bir ulusa ya da gruba düşmanlık beslemek yerine, bu ilişkilerin dayandığı sistemsel yapıyı hedef alır. Bu bağlamda, anti-emperyalizm, yalnızca “yabancı” güçlere karşı bir duruş değil, aynı zamanda kendi toplumumuzdaki eşitsizlikleri ve adaletsizlikleri de sorgulamayı gerektirir. Örneğin, bir ülkede emperyalist politikaları eleştirirken, o ülkenin kendi emekçilerine veya azınlıklarına yönelik sömürü ve baskı politikalarını görmezden gelmek, anti-emperyalizmi içi boş bir söyleme dönüştürür. Bu nedenle, anti-emperyalist mücadele, yerel ve küresel ölçekte adaletsizliklere karşı bütüncül bir yaklaşımı zorunlu kılar.

Eşitlikçi ve Özgürlükçü Bir Toplum Vizyonu

Anti-emperyalizm, yalnızca mevcut düzenin eleştirisiyle sınırlı kalamaz; aynı zamanda alternatif bir toplum düzeni önerisini de içermelidir. Kapitalizmin eşitsizlikçi ve sömürücü yapısına karşı çıkarken, eşitlikçi ve özgürlükçü bir toplum modeli savunulmalıdır. Bu model, emeğin sömürülmediği, kaynakların adil bir şekilde paylaşıldığı ve her bireyin temel haklarına saygı duyulan bir toplumu hedefler. Böyle bir vizyon, anti-emperyalizmin yalnızca tepkisel bir hareket olmaktan çıkıp, dönüştürücü bir güce sahip olmasını sağlar.

Eşitlikçi bir toplum, sınıfsal ayrımların ortadan kaldırılmasını ve ekonomik kaynakların demokratik bir şekilde kontrol edilmesini gerektirir. Özgürlükçü bir toplum ise bireylerin kendilerini ifade etme, karar alma süreçlerine katılma ve kendi kaderlerini belirleme haklarını merkeze alır. Bu iki ilke, anti-emperyalist mücadelenin temel taşlarıdır. Örneğin, Latin Amerika’daki birçok anti-emperyalist hareket, yalnızca dış güçlere karşı değil, aynı zamanda kendi ülkelerindeki oligarşik yapılara ve eşitsizliklere karşı da mücadele etmiştir. Bu hareketler, halkın katılımına dayalı, sosyal adaleti önceleyen modelleriyle, anti-emperyalizmin anti-kapitalist bir perspektifle nasıl güçlenebileceğini göstermiştir.

Anti-Kapitalist Olmadan Anti-Emperyalizm Mümkün mü?

Anti-kapitalist bir perspektif olmadan anti-emperyalizm, eksik ve etkisiz bir mücadele olacaktır. Kapitalizm, emperyalizmin motoru olduğu kadar, onun sürdürülebilirliğini sağlayan temel yapıdır. Emperyalist politikalar, kapitalist sistemin ihtiyaçlarına hizmet eder: ucuz emek, hammadde kaynakları ve yeni pazarlar. Bu nedenle, yalnızca emperyalist politikaları eleştirmek, ama bu politikaların dayandığı ekonomik sistemi sorgulamamak, sorunun kökenine inmekten uzak bir yaklaşımdır.

Örneğin, bir ülkenin yabancı bir güce karşı bağımsızlığını savunurken, kendi içinde kapitalist sömürü düzenini sürdürmesi, gerçek anlamda bir anti-emperyalizm sayılamaz. Çünkü bu durumda, yalnızca sömürünün aktörleri değişir; sömürü düzeni olduğu gibi devam eder. Gerçek anti-emperyalizm, yerel ve küresel ölçekte sömürünün her türlüsüne karşı çıkmayı gerektirir. Bu da, kapitalizmin yerine, eşitlik ve özgürlük üzerine kurulu bir alternatif sistem arayışını zorunlu kılar.

Sonuç: Birleşik Bir Mücadele Çağrısı

Anti-emperyalizm, özünde eşitlik ve özgürlük arayışıdır. Ancak bu arayış, kapitalist sistemin sorgulanması ve onun yerine eşitlikçi-özgürlükçü bir toplum modelinin önerilmesiyle anlam kazanır. Yabancı düşmanlığı veya milliyetçi rekabet, anti-emperyalizmi sığ bir söyleme hapsederken, anti-kapitalist bir perspektif, bu mücadeleyi evrensel ve dönüştürücü bir harekete taşır. Emperyalizme karşı durmak, yalnızca güçlü devletlere veya dış aktörlere karşı çıkmak değil, aynı zamanda kendi toplumlarımızda adaletsizlik ve sömürü üreten yapılara karşı mücadele etmektir.

Bu nedenle, anti-emperyalist bir duruş, anti-kapitalist bir bilinçle birleştiğinde gerçek gücünü bulur. Eşitlikçi ve özgürlükçü bir toplum hayali, bu mücadelenin nihai hedefi olmalıdır. Ancak bu şekilde, emperyalizmin ve onun dayandığı kapitalist düzenin zincirlerinden kurtulmak mümkün olabilir. Anti-emperyalizm, yalnızca bir tepki değil, aynı zamanda bir umut ve inşa hareketi olmalıdır; bu da, kapitalizmin ötesine bakmayı ve daha adil bir dünya için mücadele etmeyi gerektirir.